Blog

Corona Toegangsbewijs

10/11/2021

Corona Toegangsbewijs

De laatste weken is er veel te doen over coronatoegangsbewijzen (CTB). Er wordt vrij breed gediscussieerd over de vraag of werkgevers de mogelijkheid moeten krijgen om het CTB van hun werknemers te controleren en daaraan ook consequenties te verbinden. Sommigen stellen dat ook nu een werkgever al de mogelijkheid heeft om een CTB te vragen.[1] Het bedrijf Deloitte vraagt werknemers al steekproefsgewijs om het CTB en ook andere werkgevers doen dat.[2] Daarnaast wordt er naar verluid gewerkt aan een wettelijke basis.

De achterliggende gedachte is dat een werkgever de plicht heeft om voor een veilige werkplek te zorgen. Dat zou kunnen inhouden dat alleen gevaccineerde medewerkers zouden kunnen worden toegelaten op de werkplek, er vanuit gaande dat die een kleiner risico op besmetting met Covid19 zouden kennen.

Of dat op dit moment al kan, betwijfel ik zeer: ik denk dat de AVG en de UAVG (de privacywetten die sinds enige tijd gelden) het niet mogelijk maken voor een werkgever om medische gegevens te vragen. Ook met toestemming van de werknemer, mag de werkgever dat niet doen, omdat de werknemer die toestemming niet “vrij” kan geven. Een andere grondslag voor het vragen van het CTB (denk aan zwaarwegend algemeen belang of voldoen aan een plicht door de werkgever) gaat naar mijn mening ook niet op, maar daarover is discussie. Vanzelfsprekend zijn hier ook nog geen uitspraken van rechters over. De Autoriteit Persoonsgegevens stelt vrij stevig dat het niet mag,[3] de Rijksoverheid stelt dat je wel mag vragen of een werknemer gevaccineerd is.[4]

Als er echter een wettelijke basis komt om het CTB te vragen (of als het nu ook al wel mag), is de volgende vraag wat de consequenties zijn als een werknemer het CTB niet kan of wil laten zien, bijvoorbeeld omdat hij of zij dat niet heeft. Daar waar thuiswerken mogelijk is, is dat uiteraard een optie. Niet al het werk kun je echter thuis doen: fabriekswerk, of werk op een bouwplaats, kun je niet verhuizen naar een thuiswerkplek. Wat dan? Naar mijn mening heeft een werknemer die niet kan werken omdat hij geen CTB kan tonen, geen recht op salaris. Of het een grond is voor ontslag, is twijfelachtig.

Uitgangspunt in het arbeidsrecht is immers dat een werknemer geen recht heeft op loon, als die werknemer geen arbeid verricht. Op het principe “geen arbeid, geen loon” zijn natuurlijk belangrijke uitzonderingen: bij ziekte is er wel recht op loon en ook bij oorzaken die redelijkerwijs voor rekening van de werkgever moeten komen, geldt een plicht om door te betalen. Daarbij kan gedacht worden aan situaties waarin er geen werk is, of als bijvoorbeeld de fabriek afbrandt. Het niet kunnen tonen van een CTB ligt wat mij betreft echter veel meer in de risicosfeer van de werknemer. Die kan zich immers ofwel laten testen, ofwel laten vaccineren. Dat er zo vaccinatiedrang ontstaat, doet denk ik niet zoveel ter zake. Als een werknemer ziek thuis zit door corona, is er wel weer recht op loondoorbetaling: tijdens ziekte!

Ontslag gaat wellicht te ver, maar denkbaar is dat als de pandemie lang aanhoudt, dat ook anders zou kunnen worden. Als niet te verwachten is dat de werknemer op korte termijn weer inzetbaar zal zijn, is best verdedigbaar dat de werkgever dan geen slapend dienstverband hoeft te houden.

Uiteindelijk zal hier ongetwijfeld snel jurisprudentie over ontstaan. Voor nu moeten werknemers er echter ernstig rekening mee houden dat zij zonder inkomsten kunnen komen te zitten als zij niet (kunnen of willen) voldoen aan een verzoek van de werkgever om het CTB te tonen. Dat temeer als er een wettelijke basis zou zijn om het CTB te vragen!

[1] https://www.trouw.nl/opinie/werknemer-verplichten-tot-coronatest-lijkt-juridisch-gezien-geen-bezwaar~be582110/

[2] https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2399989-deloitte-vraagt-medewerkers-naar-qr-code-mag-dat-zomaar

[3] https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/corona/corona-op-de-werkvloer

[4] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie/vraag-en-antwoord/mag-ik-een-werknemer-verplichten-zich-te-laten-vaccineren

Contact

  • 050 314 0 840
  • [email]

Blog