Uitbreiding mogelijkheden burgemeester voor woningsluiting
Inleiding
Je thuis voelen in je eigen huis of buurt is niet altijd vanzelfsprekend. Om deze veiligheid te kunnen vergroten is het belangrijk dat overheden de juiste instrumenten hebben om in actie te komen. Op dit moment mogen burgemeesters op grond van artikel 174a van de Gemeentewet een woning slechts sluiten bij verstoring van de openbare orde door gedragingen in die woning. Het gaat hierbij om ernstige woonoverlast.
In de praktijk bleek echter dat die bevoegdheid niet altijd mocht worden ingezet. Die situatie deed zich voor bij een motorbendelid, bij wie explosieven naar zijn woning werden gegooid, maar ook bij een woning waar handgranaten aan de deurknop waren gehangen. Er was in die gevallen geen sprake van overlast die zich met grote regelmaat en langdurig in een woning voordeed. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat de hiervoor genoemde bevoegdheid vooral in het leven is geroepen voor druggerelateerde verstoringen van de openbare orde. In niet-druggerelateerde situaties blijkt deze bevoegdheid moeilijk toepasbaar. Het gevolg hiervan kan zijn dat omwonenden zich niet meer veilig voelen in hun eigen woning of in de buurt.
Wetsvoorstel
Om die reden ligt thans een wetsvoorstel voor, op basis waarvan burgemeesters de mogelijkheden krijgen om te handelen en een woning te sluiten. Het wetsvoorstel zal aan artikel 174a Gemeentewet de bevoegdheid toevoegen om in twee specifieke situaties de woning te sluiten: (1) de situatie waarin door ernstig geweld, of bedreiging daarmee, in of in de onmiddellijke nabijheid van de woning, de openbare orde rond de woning wordt verstoord of hiervoor ernstige vrees bestaat. (2) het geval waarin in de woning een wapen als bedoeld in artikel 2 van de Wet wapens en minutie wordt aangetroffen en de openbare orde rond de woning hierdoor wordt verstoord of hiervoor ernstige vrees bestaat. De maatregel is gerelateerd aan de specifieke oorzaak (ernstig geweld of bedreiging daarmee), de locatie en het soort wapen. Het geweld hoeft geen fysieke gevolgen te hebben gehad, maar dient te zijn gerelateerd aan de verstoring van de openbare orde. In het wetsvoorstel en toelichting is ervoor gekozen het begrip wapen niet nader te duiden, maar aan te sluiten bij de opsomming van de soorten wapens in de Wet wapens en munitie
De wijziging in de Gemeentewet heeft ook invloed op huurovereenkomsten. Wanneer sprake is van sluiting van de woning ex artikel 174a Gemeentewet zal naleving van de huurovereenkomst doorgaans onmogelijk worden. Immers zal de huur mogelijk niet worden doorbetaald en ontstaat er een impasse doordat geen nieuwe huurder kan worden gezocht. In die situaties kan de huurovereenkomst worden ontbonden. Voor de verhuurder geldt echter wel dat de woning slechts kan worden ontruimd na tussenkomst van de burgerlijke rechter.
Conclusie
De hiervoor genoemde wijzigingen van artikel 174a Gemeentewet sluiten aan bij de behoefte van burgemeesters om het handhaven van de openbare orde goed te kunnen vervullen. Daarnaast zorgt het voorstel voor meer veiligheid maar ook rechtszekerheid bij bewoners, dat laatste met het oog op het recht van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, in het bijzonder het huisrecht. Een mogelijk knelpunt zit hem in de vele bestaande instrumenten binnen het openbare orderecht. Een combinatie van maatregelen is namelijk niet uitgesloten. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid zal zich in de toekomst bezig gaan houden met een handreiking voor de toepassing van de sluitingsbevoegdheden.
Heeft u vragen over het wetsvoorstel, dan kunt u met ons contact opnemen.
