Op 17 maart 2014 heeft de politierechter in Groningen op mijn verzoek een strafzaak verwezen naar een bemiddelaar. Mediation in strafzaken is relatief nieuw en voor zover mij bekend bij de Rechtbank Groningen nog weinig toegepast.
Mediation kennen we al wel in civiele zaken. In november 2013 is er nu bij zes Rechtbanken een pilot gestart met mediation in strafzaken [1]. In daarvoor geschikte strafzaken wordt dader en slachtoffer gevraagd of ze met elkaar willen praten onder leiding van een mediator. Er wordt dan gekeken of er afspraken gemaakt kunnen worden. Deze afspraken worden vastgelegd in een bemiddelingsovereenkomst. Bij de beslissing over verdere vervolging en bestraffing wordt met deze overeenkomst rekening gehouden [2].
Een strafzaak kan al voor de zitting (door de politie of het Openbaar Ministerie) worden verwezen naar een bemiddelaar, maar het komt ook voor dat een rechter de zaak naar een bemiddelaar verwijst.
Nederland loopt achter met herstelgerichte praktijken in het strafrecht in vergelijking met het buitenland. Alleen bij de Rechtbank Maastricht is momenteel sprake van een gevestigde strafrechtelijke bemiddelingspraktijk. Uit onderzoek blijkt dat deze mediation vaak succesvol is [3]. Ook voor een slachtoffer is het vaak goed om actief deel te nemen aan de oplossing van hun conflict. Ook zou herstel van positieve verbondenheid met slachtoffer en gemeenschap belangrijk zijn om toekomstige criminaliteit te voorkomen.
Selectiecriteria voor bemiddeling in strafzaken in Maastricht zijn: de dader bekent schuld, neemt verantwoordelijkheid door een bijdrage te leveren aan schadeherstel en staat in een bepaalde relatie tot het slachtoffer, bijvoorbeeld de partner, collega of buurman.
In het geval van mijn strafzaak was er sprake van een burenconflict. Juist omdat het buren blijven, is het goed als het contact wordt hersteld.
Ongeveer een half jaar geleden heeft de kinderrechter in Groningen op mijn verzoek eveneens een strafzaak doorverwezen naar een bemiddelaar. Het betrof twee klasgenoten. De ene jongen werd gepest en uit onmacht had hij heet water over een andere jongen gegooid. Bij de bemiddelaar konden ze beiden hun verhaal doen. De ene jongen bood zijn excuus aan en de andere jongen had meer begrip gekregen voor de daad. De rechter legde vervolgens nog een voorwaardelijke taakstraf op. Kortom, bemiddeling kan voor alle partijen een bevredigende afloop betekenen.
Er lijkt niets op tegen om mediation in strafzaken ook bij de Rechtbank Groningen een vaste praktijk te laten worden.
Mr. drs. Lidewij Wachters
strafrechtadvocaat bij BoutOveres Advocaten
