Voor veel artiesten voelt het ondertekenen van een platencontract als een grote mijlpaal. Het kan deuren openen naar een groter publiek, professionele producties en wereldwijde distributie. Dé start van een carrière als artiest. Echter, veel beginnende artiesten zijn niet bekend met de juridische aspecten van het platencontract. Zonder de juiste voorbereiding kunnen artiesten vast komen te zitten in ongunstige afspraken die hun carrière belemmeren of geschillen opleveren. Zo hebben bijvoorbeeld Martin Garrix en Ronnie Flex gerechtelijke procedures gevoerd tegen hun oude platenlabel. Maar wat kun je doen om toekomstige problemen te voorkomen? In deze blog lees je over de valkuilen van platencontracten en wat je kunt doen om jouw rechten als artiest te beschermen.
Een platencontract met twee zijden
Platencontracten bevatten de afspraken tussen de platenmaatschappij en de artiest, waarbij de artiest aan de platenmaatschappij het (vaak exclusieve) alleenrecht verleent om gedurende een bepaalde termijn één of meerdere geluidsopnamen van de muziekwerken van een artiest te vervaardigen, openbaar te maken, te distribueren, te verveelvoudigen en te exploiteren. Met het platencontract gaan de artiest en de platenmaatschappij een samenwerking aan. De artiest levert de creatieve prestatie, de platenmaatschappij biedt bijvoorbeeld financiële steun, promotie en distributie. De voordelen die de platenmaatschappij met zich mee kan brengen, kunnen echter – afhankelijk van de inhoud van het platencontract – ten koste gaan van (toekomstige) financiële opbrengsten, creatieve vrijheid en beschikkingsrecht over jouw muziek.
Bovendien heeft de platenmaatschappij vaak een gunstigere onderhandelingspositie. Meestal beschikken zij over gestandaardiseerde overeenkomsten. Deze standaardovereenkomst kan de artiest als uitgangspunt voor onderhandelingen beschouwen. Vaak wordt dit uitgangspunt als een “take-it-or-leave-it” gepresenteerd, maar het is belangrijk om te beseffen dat hier in veel gevallen wel degelijk over onderhandeld kan worden. In hoeverre er ruimte is voor een dergelijke onderhandeling, hangt onder meer af van de reputatie van de artiest. Heeft deze artiest zich al bewezen? Een artiest die al een trouwe fanbase heeft opgebouwd of viraal is gegaan, kan meer voorwaarden naar eigen hand zetten dan een beginnende artiest zonder trackrecord. Toch geldt ook voor opkomend talent: hoe beter je bent geïnformeerd, hoe sterker je onderhandelingspositie. Laat je dus goed adviseren vóór je iets ondertekent.
Valkuilen en aandachtspunten
Een platencontract is geen formaliteit, maar een blauwdruk voor de toekomstige carrière als artiest. Het aangaan van een platencontract kan veel mogelijkheden bieden, maar bevat vaak ook bepalingen die op de lange termijn nadelig uitpakken. Daarom is het belangrijk om je als artiest bewust te zijn van de valkuilen en aandachtspunten.
Type en duur van contract
Om valkuilen te vermijden, is het belangrijk om de kern van de overeenkomst te begrijpen. Begrijp welk contract je aangaat. Gaat het om een titelcontract, waarbij het gaat om enkele genoemde opnamen, of gaat het om een artiestencontract waarbij je je als artiest voor een bepaalde periode exclusief aan de platenmaatschappij verbindt? En wat houdt de duur van de overeenkomst dan precies in? Sommige contracten verplichten artiesten tot het produceren van meerdere albums, maar bevatten geen duidelijk (of juist een te streng) tijdschema. Om creatieve uitputting of overwerk te voorkomen, is het goed om hier van tevoren een helder beeld van te hebben.
Royaltyverdeling
Een belangrijk onderdeel in de onderhandelingen is daarnaast de royaltyverdeling en financiële transparantie. In een standaardcontract krijgt het label vaak een aanzienlijk deel van de inkomsten. Artiesten blijven achter met een klein percentage. Bij aanvullende marketinguitgaven of productiekosten die mogelijk dan ook nog van jouw inkomsten afgaan, blijft er weinig over. Een artiest doet er dus goed aan om ook duidelijke afspraken te maken voor het geval wanneer een nummer weinig oplevert – of juist wanneer er sprake is van een grote hit.
Creatieve controle
Ook afspraken over creatieve controle zijn belangrijk. Labels willen mogelijk zeggenschap over jouw muziekstijl, branding en samenwerkingen. Dit klinkt misschien logisch – het label investeert tenslotte in jou – maar het kan leiden tot frustratie als je beperkt wordt in je artistieke keuzes. Neem clausules op die jouw artistieke vrijheid beschermen, zoals het recht om beslissingen over muziek en visuals zelf te nemen.
Neem de tijd
Hoewel het verleidelijk is om je eerste platencontract zo snel mogelijk te ondertekenen, is het goed om voor elk onderdeel van de overeenkomst de tijd te nemen om dit goed te begrijpen. Vertrouw niet alleen op mondelinge beloftes, want mondelinge beloftes zijn later vaak lastig te bewijzen. Begrijp je onderdelen of termen uit de overeenkomst niet volledig? Laat deze dan uitleggen door een advocaat of iemand met ervaring in de muziekindustrie.
Laat je goed informeren
Het lezen en begrijpen van een platencontract vraagt niet alleen tijd, maar ook juridische kennis. Veel valkuilen zijn subtiel en verborgen in juridisch taalgebruik. Een gespecialiseerde advocaat kan deze valkuilen voor je identificeren en onderhandelen over gunstigere voorwaarden. Ook kan een advocaat je helpen om inzicht te krijgen in hoe het contract jouw toekomstige inkomsten en rechten beïnvloedt of kan een advocaat alternatieven bespreken, zoals bijvoorbeeld het onafhankelijk uitbrengen van muziek of door gebruik te maken van kleinere, onafhankelijke labels.
Bout Advocaten kan jou goed helpen om je platencontract te beoordelen of om te sparren over (de juridische aspecten van) jouw toekomst in de muziekindustrie. Om je platencontract te kunnen beoordelen hebben we het volgende van je nodig:
- Het volledige platencontract, inclusief eventuele algemene voorwaarden;
- Een overzicht van eventuele aanvullende afspraken;
- Inzicht in jouw creaties en jouw ambities als artiest.
Wil je contact met mij opnemen voor de beoordeling van je platencontract? Daarvoor kun je tijdens kantooruren bellen (050-3140840) of je kunt mij (ook buiten kantooruren) mailen via bakker@boutadvocaten.nl. Ik kijk graag hoe we van jouw platencontract de ideale start of voortzetting van je muziekcarrière kunnen maken.
Andere vragen
De juridische kant van de muziekindustrie is vaak best ingewikkeld, zeker als je aan het begin van je carrière staat. Als je na het lezen van deze blog nog (andere) vragen hebt, dan kan ik je ook daarmee helpen. Ik kan bijvoorbeeld adviseren over:
- De (juridische) mogelijkheden wanneer je vastzit aan een ongunstig contract. Soms blijkt een contract achteraf onredelijk beperkend of oneerlijk te zijn. Ik kan je adviseren over de mogelijkheden om over het contract te onderhandelen of dit te ontbinden en je begeleiden in eventuele juridische procedures.
- Waar je op moet letten als onafhankelijk artiest. Kies je ervoor om geen contract te tekenen bij een label, dan ben je zelf verantwoordelijk voor zaken als distributie, marketing, rechtenbeheer en inkomstenverdeling. Samen bekijken we welke juridische structuur het beste past bij jouw ambities.
- Het opstellen en beoordelen van contracten. Of het nu gaat om een samenwerking met een producer, een deal met een boeker of een licentieovereenkomst met een uitgever: ik help je om de juiste juridische afspraken te maken en verrassingen achteraf te voorkomen.
- Het beschermen van jouw muziek en artiestennaam. Je creatieve werk is waardevol en verdient bescherming. Ik adviseer over hoe je auteursrechten en naburige rechten kunt beschermen en – indien nodig – kunt handhaven of hoe je jouw artiestennaam (als merk) kunt inschrijven.
- Wat je kunt doen wanneer een ander jouw muziek gebruikt of een vergelijkbare artiestennaam voert. Inbreuk op jouw rechten komt vaker voor dan je denkt. Ik help je met het opstellen van een sommatie, het indienen van een klacht bij platforms of (indien nodig) het nemen van juridische stappen.
Kortom, heb je vragen over jouw rechten als artiest, jouw contractuele verplichtingen of de bescherming van je werk? Neem gerust contact met mij op. Ik denk graag met je mee over de uitdagingen en keuzes waar jij als artiest mee te maken krijgt.
