Auteursrecht

Juridische bescherming voor uw creativiteit

U heeft iets gecreëerd. Een tekst, een ontwerp, een foto of software. Maar wat als iemand dat zonder toestemming gebruikt?

Auteursrecht beschermt de uiting van creatieve arbeid. Of u nu werkzaam bent in de kunst, media, technologie of het bedrijfsleven; de kans is groot dat u (bewust of onbewust) waardevolle werken creëert of gebruikt die auteursrechtelijk beschermd zijn.

Bout Advocaten helpt u om deze rechten te begrijpen, te benutten én te handhaven. Wij adviseren en procederen in complexe auteursrechtelijke kwesties voor makers, bedrijven en instellingen die willen voorkomen dat hun werk zonder toestemming wordt gebruikt; of juist willen weten wat mag binnen de grenzen van het recht.

Wat is auteursrecht?

Auteursrecht is het exclusieve recht van de maker om zijn of haar werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Dit recht ontstaat automatisch zodra een werk tot stand komt. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het merken-, modellen- of octrooirecht is er géén registratie of depot vereist.

Voorwaarde is wel dat het werk voldoende origineel is. Volgens de wet moet een werk een eigen, oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijke stempel van de maker dragen. Met andere woorden: het moet voortkomen uit vrije, creatieve keuzes.

Het auteursrecht beschermt dus niet het idee, maar de uitwerking ervan. Hierbij valt te denken aan een tekst, afbeelding, muziekstuk, film, ontwerp of softwarecode. Zelfs korte teksten, logo’s of geluiden kunnen onder omstandigheden bescherming genieten.

Wie is de auteursrechthebbende?

In beginsel is de maker van het werk de rechthebbende. Dat kan een individu zijn, zoals een fotograaf, schrijver of programmeur, maar ook een organisatie of onderneming.

Voor ondernemers is de vraag wie rechthebbende is vaak complex. In de praktijk ontstaan hierover regelmatig discussies, met name wanneer een werk in opdracht is gemaakt, in dienstverband is ontwikkeld of in samenwerking tot stand is gekomen. Enkele uitgangspunten:

  • Bij freelancers of opdrachtnemers blijft het auteursrecht in beginsel bij de maker, tenzij het contract anders bepaalt. Maak als opdrachtgever dus duidelijke afspraken over overdracht of licentie.
  • Bij werknemers geldt meestal dat de werkgever rechthebbende is, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen.
  • Bij gezamenlijk gecreëerde werken is sprake van mede-auteurschap, wat specifieke juridische gevolgen heeft.

Wij brengen uw rechtspositie helder in kaart en helpen bij het maken van sluitende afspraken.

Uitzonderingen op het auteursrecht

Hoewel het auteursrecht in principe exclusieve rechten toekent aan de maker, erkent de wet dat bepaalde vormen van gebruik zonder toestemming mogelijk moeten zijn. De Auteurswet kent daarom diverse uitzonderingen en beperkingen in het belang van bijvoorbeeld informatievrijheid, onderwijs, parodie of technologische innovatie.

Een bekend voorbeeld is het citaatrecht: het is toegestaan om een fragment uit een werk over te nemen, bijvoorbeeld in een recensie, artikel of wetenschappelijke publicatie mits het citaat functioneel, proportioneel en voorzien van bronvermelding is. Ook parodieën, karikaturen en onderwijsgebruik vallen onder erkende uitzonderingen.

Daarnaast bestaat er een thuiskopie-regeling, die particulieren onder voorwaarden toestaat om kopieën van een werk te maken voor privégebruik. In de digitale praktijk is ook tijdelijke technische reproductie toegestaan, zoals het laden van een website. Sinds de invoering van de Europese DSM-richtlijn zijn er bovendien nieuwe uitzonderingen opgenomen, waaronder die voor tekst- en datamining; relevant voor AI, data-analyse en digitale research.

Hoewel deze uitzonderingen ruimte bieden, zijn ze strikt gereguleerd. In de praktijk leidt dit vaak tot juridische discussie. Wanneer mag gebruik zonder toestemming, en wanneer is er toch sprake van een inbreuk? Wij geven u daarover duidelijk advies.

Wat wij doen als advocaten op het gebied van het auteursrecht

Ons advocatenkantoor biedt gespecialiseerde juridische ondersteuning op het volledige terrein van het auteursrecht. Wij staan makers, bedrijven, instellingen en creatieve dienstverleners bij die behoefte hebben aan heldere juridische begeleiding rond het beschermen, gebruiken of exploiteren van creatieve prestaties.

Of het nu gaat om een kunstwerk, ontwerp, tekst, software, foto of productvormgeving; als er sprake is van een creatieve prestatie, helpen wij u om de juridische positie te verduidelijken en uw rechten te waarborgen.

Wij adviseren onder andere over:

  • Beschermingsomvang en werktoets
    Wij beoordelen of uw werk auteursrechtelijk beschermd is en geven helderheid wanneer het gaat om ideeën, concepten of vormgeving die (mogelijk) buiten het bereik van het auteursrecht vallen.
  • Auteurschap en rechtspositie
    Wij brengen in kaart wie rechthebbende is bij opdrachten, dienstverband of samenwerking, en zorgen dat uw juridische positie contractueel goed is vastgelegd.
  • Contracten
    Wij stellen heldere overeenkomsten op over het gebruik, de overdracht of licentie van auteursrechten. Ook beoordelen wij bestaande contracten op risico’s en verbeterpunten.
  • Gebruik van andermans werk
    Wij adviseren u over wat wél en niet is toegestaan bij het gebruiken van werk van anderen, onder andere op basis van het citaatrecht, parodie, onderwijsexceptie of de DSM-richtlijn.
  • Inbreuk en handhaving
    Wordt uw werk zonder toestemming gebruikt? Dan zorgen wij voor adequate handhaving, variërend van een sommatiebrief tot een kort geding of schadevordering. Heeft u juist een inbreukclaim ontvangen? Ook dan staan wij u bij in het voeren van een goede verdediging.

Waarom kiezen voor ons kantoor?

Bij ons werken advocaten met specialistische kennis van het intellectuele eigendomsrecht. Wij houden ons dagelijks bezig met auteursrechtelijke vraagstukken, volgen de ontwikkelingen in wetgeving en rechtspraak op de voet, en hebben ruime ervaring met procederen in IE-zaken.

Onze cliënten (nationaal én internationaal) waarderen onze juridische scherpte, strategisch inzicht en heldere communicatie. Wij vertalen complexe regelgeving naar concrete oplossingen. Of het nu gaat om preventief advies, contractuele bescherming of een lopend geschil: wij zorgen dat uw creatieve werk juridisch sterk staat.

Contact opnemen

Wilt u meer weten over het auteursrecht? Neem dan contact op met een van onze specialisten via de contactgegevens rechts op deze pagina, vul het contactformulier in of mail ons via info@boutadvocaten.nl. U kunt ons ook bereiken door tijdens kantooruren te bellen: 050 – 314 08 40. Onze auteursrechtadvocaten staan voor u klaar.

 

 

Branches

IT/IE/Privacy

Specialisten